-
ออร์แกเนลล์ที่พบทั้งในเซลล์พืชและเซลล์สัตว์มีหลายชนิด เช่น
วิทยาศาสตร์
Science H.1 H1 85
* ไมโทคอนเดรีย (Mitochondria) เป็นแหล่งผลิตพลังงานให้เซลล์ โดยสลายสารอาหารที่เซลล์ได้
รับมาให้เป็นพลังงานไปใช้ในกิจกรรมต่าง ๆ ของเซลล์
** ไรโบโซม (Ribosome) เป็นแหล่งสร้างโปรตีน
* กอลจิ คอมเพลกซ์ (Golgi complex) เป็นแหล่งรวบรวม บรรจุ และขนส่งสารต่าง ๆ
* ไลโซโซม (Lysosome) เป็นออร์แกเนลล์ที่พบเฉพาะในเซลล์สัตว์ ทำหน้าที่เป็นผู้ขนส่งเอนไซม์
ที่มีสมบัติในการย่อยสลาย
* เซนทริโอล (Centriole) เป็นออร์แกเนลล์ที่พบเฉพาะในเซลล์สัตว์ ช่วยในการเคลื่อนที่ของ
โครโมโซมและแยกโครมาทิดแต่ละคู่ออกจากกันขณะเซลล์แบ่งตัว
2
* คลอโรพลาสต์ (Chloroplast) เป็น
ออร์แกเนลล์ที่พบเฉพาะในเซลล์พืช พบในไซโทพลาซึม
ของเซลล์พืชบางชนิด มีลักษณะเป็นเม็ดกลมรีสีเขียว
มีเยื่อหุ้ม 2 ชั้น โดยเยื่อชั้นนอกทำหน้าที่ควบคุมโมเลกุล
ของสารที่ผ่านเข้าออก ชั้นในมีโครงสร้างคล้ายถุงแบน ๆ
เรียงซ้อนกัน ภายในมีสารสีเขียวที่เรียกว่า คลอโรฟิลล์
(Chlorophyll) ซึ่งเกี่ยวข้องกับการรับพลังงานแสงและ
มีของเหลวที่ประกอบด้วยเอนไซม์หลายชนิดที่ใช้ในการ
สร้างอาหารของพืช มีหน้าที่รับพลังงานแสงเพื่อใช้ใน
กระบวนการสังเคราะห์ด้วยแสงของพืช
ถุงบรรจุคลอโรฟิลล์
เยื่อหุ้ม 2 ชั้น -
โครงสร้างและส่วนประกอบของคลอโรพลาสต์
ๆ
* แวคิวโอล (Vacuole) มีลักษณะเป็นถุง เยื่อหุ้มชั้นเดียว มีรูปร่างและขนาดแตกต่างกัน ในเซลล์พืชมี
แซบแวคิวโอล (Sap vacuole) ทำหน้าที่สะสมน้ำและสารอื่น ๆ ทั้งที่มีประโยชน์และไม่มีประโยชน์ เช่น
กรดอะมิโน น้ำตาล แร่ธาตุ สารพิษ รวมทั้งของเสียต่าง ๆ ซึ่งเซลล์พืชจะเก็บไว้ในรูปผลึก พืชที่มีอายุน้อยจะมี
แวคิวโอลขนาดเล็กจำนวนมาก เมื่อพืชอายุมากขึ้นแวคิวโอลเหล่านี้จะรวมเป็นถุงเดียวกัน ทำให้ขนาดใหญ่ขึ้น
ในเซลล์สัตว์ แวคิวโอลมีขนาดเล็กกว่าและมีจำนวนมากกว่าในเซลล์พืชทำหน้าที่เก็บสะสมอาหารและน้ำ เช่น
เซลล์เม็ดเลือดขาว มี ฟูดแวคิวโอล (Food vacuole) ทำหน้าที่บรรจุอาหารที่รับมาจากภายนอกเซลล์เพื่อย่อย
สลายภายในเซลล์ ในเซลล์สิ่งมีชีวิตเซลล์เดียว เช่น อะมีบา พารามีเซียม มี คอนแทร็กไทล์แวคิวโอล (Contractile
vacuole) ทำหน้าที่ควบคุมปริมาณน้ำและของเสียภายในเซลล์
คอนแทร็กไทล์แวคิวโอล
ผนังเซลล์
นิวเคลียส
ไซโทพลาซึม -
เยื่อหุ้มเซลล์ -
พารามีเซียม
แซบแวคิวโอล