-
การเปลี่ยนโหมดของคลื่นไหวสะเทือน (Mode conversion)
เมื่อคลื่นพี่หรือคลื่นเอส กระทบกับรอยต่อของตัวกลางต่างชนิดกันแบบทำมุม จะเกิด
การสะท้อนและหักเหของทั้งคลื่นพีและคลื่นเอสดังแสดงในรูป จากรูปจะพบว่าเมื่อคลื่นพี
หรือคลื่นเอสตกกระทบรอยต่อของชั้นต่างๆจะปรากฏคลื่นสะท้อนและหักเหทั้งคลื่นพีและ
คลื่นเอส ปรากฏการณ์นี้เราเรียกว่าการเปลี่ยนโหมดของคลื่น (Mode conversion) ซึ่งทำให้
เราสามารถอธิบายได้ว่าทำไมจึงพบคลื่นเอสบริเวณรอยต่อของชั้นแก่นโลกชั้นนอกและแก่น
โลกชั้นใน คลื่นเอสดังกล่าวเป็นคลื่นที่แตกตัวออกมาจากคลื่นพีที่ตกกระทบรอยต่อระหว่าง
แก่นโลกชั้นนอกและแก่นโลกชั้นในนั่นเอง เมื่อคลื่น P ซึ่งเป็นคลื่นตามยาวตกกระทบที่รอย
ต่อของวัสดุ พลังงานบางส่วนทำให้อนุภาคเคลื่อนที่ตามขวางจึงเกิดเป็นคลื่น S การเปลี่ยน
โหมดของคลื่นเกิดขึ้นเมื่อคลื่นเคลื่อนที่กระทบกับรอยต่อระหว่างวัสดุต่างชนิดกัน ที่มีความ
ต้านทานต่อการสะท้อนต่างกัน)
(ข)
(ก)
คลื่นพี
คลื่นเอส
B
คลื่นสะท้อนพี
คลื่นหักเหพี 6ๆ
คลื่นหักเหพี
คลื่นหักเหเอส
B.
รูปลักษณะการเกิดคลื่นสะท้อนและคลื่นหักเหแบบทำมุม
(ก) เมื่อมีคลื่นพีตกกระทบ (ข) เมื่อมีคลื่นเอสตกกระทบ
ความเร็วของคลื่นไหวสะเทือน
ความลึก
(กิโลเมตร/วินาที)
0
(กิโลเมตร)
ข้อสอบข้อที่ 2 จากภาพ
100
500
660
เป็นกราฟความเร็วของ
คลื่นไหวสะเทือนบริเวณ
ชั้นต่างๆของโครงสร้าง
โลก เพราะเหตุใดเราจึง
ไม่พบคลื่น S ตรงชั้น
แก่นโลกชั้นนอก และ
1,000
1,500!
2,000
คลื่น 5
คลื่น P
2,500
2,900
3,000
3,500
4,000
4,500
เพราะเหตุใดจึงมีคลื่น S
ในชั้นแก่นโลกชั้นใน
กำหนดให้ 5 คะแนน
5,000
5,150
คลื่น 5
คลื่น P
5,500
6,000
คลื่นสะท้อนเอส
คลื่นสะท้อนพี่
ในหักเหเอส
คลื่นสะท้อนเอส 4
-