พี่จะบอกว่ามันเยอะมาก5555
พี่จำแนกให้ก่อนนะว่า
การลำเลียงเข้ามันได้ 2 แบบ
1.ไม่ใช่พลังงาน ได้แก่ การแพร่และออสโมซิส
การแพร่ ก็แบ่งเป็น 2 แบบอีก
1.ธรรมดา จะแพร่สารจากความเข้มข้นมากไปน้อย ผ่าน Lipid Bilayer และ Phospolipids ซึ่งจะลำเลียงสารที่พลังงานจลน์สูง ซึ่งส่วนใหญ่เป็นแก๊ซที่อนุภาคเล็ก เพราะยิ่งอนุภาคเล็กยิ่งแพร่ได้ดี เช่น CO2, O2
2.แบบมีตัวพา(facilitated) อันนี้จะแพร่ผ่าน Transport Protein เข้าไปเลย จากความเข้มข้นมากไปน้อย ลำเลียงพวกสสารอนุภาคที่ใหญ่ขึ้นจากแบบธรรมดา เช่น ไอออน กลูโคส กรดอะมิโน
ต่อมาการ "ออสโมซิส" คือ เกี่ยวกับ"น้ำ" จะนำน้ำจากที่เข้มข้นน้อยไปมาก จะตรงข้ามกับการแพร่ จะผ่าน Transport Protein จ้า
ซึ่งอาจเกิดได้ 3 แบบ
1.isotonic เซลล์จะเป็นปกติ เพราะความเข้มข้นนอกเซลล์ กับในเซลล์ เท่ากัน ดังนั้นน้ำเกลือที่หมอให้ที่ รพ. จะเป็น isotonic เพื่อที่เซลล์จะได้ปกตินั่นเอง
2.hypotonic เซลล์จะเต่งในเซลล์พืช เพราะความเข้มข้นนอกเซลล์น้อยกว่าในเซลล์ แต่ถ้าเซลล์สัตว์ไม่มีผนังเซลล์ อาจจะเซลล์แตกได้เลย
3.hypertonic เซลล์จะเหี่ยว(plasmolysis) เพราะความเข้มข้นนอกเซลล์มากกว่าในเซลล์ น้ำเลยหนีจากไปนอกเซลล์
เรามาดูแบบใช้พลังงานกันบ้าง
การลำเลียงสารแบบใช้พลังงานจะลำเลียงสารจากความเข้มข้นน้อยไปมาก โดยจะใช้ Transport Protein และยังต้องใช้ ATP เพิ่มด้วยนะเพราะต้องใช้พลังงาน โดยมักจะพบจากการลำเลียง แร่ธาตุจากดินสู่รากพืช และการเกิด Na-K pump ในเซลล์ประสาท
ขอบคุณมากๆค่ะ ☺️