ページ1:

อาการ
1.หายใจไม่สม่าเสมอ ไม่มีแรง -> Secondary apnea
--> PPU ในการหายใจ/หายใจเร็ว
2.อัตราการหายใจช้า/เร็ว Birth Asphyxia
3.ความตึงตัวกล้ามเนื้อลดลง
4.ค่าความอิ่มตัว O2 ต่ำ 5. BP drop
ประสิทธิภาพ
1.Carotid หรือ Femoral Plus
2.ภาวะไหลเวียนเลือดบริเวณส่วนปลาย
3.ขนาดรูม่านตา ควรมีขนาดปานกลางหรือหดเล็ก
การใช้ Oxygen ควรเริ่มใช้ความเข้มข้น
Room Air ก่อน
- HR < 60 / min ต่ำ > 96 sec
PPU ทารกยังคงไม่หายใจ ->
หายใจเหนื่อย -> HR < 100/ min
→PPV
การนวดหัวใจ 3 : การหายใจ 1
การหาเ
1.ประเมินเบื้องต้น Initial assessment
2.ทางเดินหายใจ Airway
3.การหายใจ Breathing
4.การไหลเวียนเลือด Circulation
5.การให้ยา Drug
VIGOROUS ตีนตัวดี
1.คลอดครบกำหนดหรือไม่
2.ความตึงตัวของกล้ามเนื้อดีหรือไม่
3.หายใจหรือร้องดีหรือไม่
Asphyxia
พยาธิ Asphyxia
ขาดออกซิเจน หายใจเร็ว หายใจหยุด Primary apnea
หายใจเร็ว หายใจหนุ
- การเต้นของหัวใจลดลง
- หายใจเป็นเฮือก ๆ ไม่สม่ำเสมอ 4-5 นาที
- หยุดหายใจ+หัวใจเต้นช้าลง ความดันโลหิตต่ำลง
Secondary apnea > PPV
การวินิจฉัย Asphyxia
FHR สูงกว่า ต่ำกว่าปกติ UA PH < 7. 102
Asphyxia, Apgar Sore, Meconium
Birth asphyxia
การกู้ชีพทารกแรกเกิด
ขั้นตอนการตรวจสอบความถูก
ต้องของการช่วยชีวิต
ทารกอาการไม่ดีขึ้น
เพิ่มประสิทธิภาพในการช่วยหายใจด้วย
MR SOPA
ดรวจสอบขั้นตอนต่อไปนี้
M Mask adjustment
R
s
O
Reposition airway
Suction mouth and nose
Open mouth
P Pressure increase
A Airway alternative
การให้ยา
1.HR < 60/min หลังใช้ O2 และช่วยนวดหัวใจ > 30
sec.
2.ไม่มีการเต้นของหัวใจ Epinephrine ทางหลอดเลือด
ดำ 0.001-0.003 mg./kg./1ครั้ง
- 4.2% NaHCO3 Co. smEq/ ml.) Aas? 2 mEq/kg
การกดหน้าอกเพื่อนวดหัวใจ x 30 - HR < 60/ min
- ภายหลังที่ได้รับการช่วยหายใจด้วย Oxygen > 30
sec.
กดบนกระดูกสันอกที่ 1/3 ทางล่างสุดของกระดูกสัน
อก โดยกดให้ กระดูกสันอกยุบลง 1-1.5 cms. กด
สม่ำเสมอ 90 /min
ขั้นตอนการดูแลเบื้องต้นในการกู้ชีพ
ให้ความอบอุ่น Preterm ให้ปรับอุณหภูมิ ท้องคลอดให้อยู่ที่
25 องศาเซลเซียส ห่อทารกด้วยแผ่นพลาสติก วางทารกบน
เบาะให้ความร้อน ตามอุณหภูมิอย่างใกล้ชิด
2.จัดศีรษะหัน Sitting
3.ทำทางเดินหายใจให้โล่งด้วย bulb syringe หรือ suction
catheter ถ้าจำเป็น
- น้ำคร่ำใส : Suction ทันทีหลังคลอด ด้วย bulb syringe
เฉพาะในทารกที่มีการอุดตัน ทางเดินหายใจชัดเจน ทารกที่
ต้องการ Positive Pressure ventilationCPPV) เท่านั้น
- น้ำคร่ำมีขี้เทาปน : ทำ Endotracheal suction ในทารกที่มีน้ำ
คร่ำปนเทาและไม่ตื่นตัว
4.เช็ดตัวให้แห้ง
5.กระตุ้นให้เด็กร้อง หรือ หายใจ การใส่ท่อช่วยหายใจใช้เวลา
ยาวนานหรือไม่สำเร็จควรให้การช่วยหายใจด้วย Bag Mask
- ต้องมีการประเมินความต้องการและการให้ออกซิเจน O2 =
70-80% ในระยะเวลาหนึ่ง หลังคลอดส่งผลให้ทารกมีภาวะ
Cyanosis ได้เป็นปกติ

ページ2:

ระบบโลหิตวิทยา
มีจุดเลือดออกที่ผิวหนัง
(Petechiae)
ปัจจัยด้านทารก
- เกิดก่อนก้าหนด
- มี Perinatal asphyxia
ใส่สายสวนหลอดเลือดสะดือ
มารดามีการติดเชื้อในน้ำคร่ำ
1. T > 38 องศาเซลเซียส + leukocytos
2.มีอาการเจ็บมดลูก
3.น้ำคร่ำมีกลิ่นเหม็น
4.FHS > 160 / min
5. PMN 3-5 cell/ hpf
ระบบหายใจ
- หายใจเร็ว
- หายใจหน้าอกปุ่ม จมูกบาน
มีเสียง grunting
- หยุดหายใจ การออกซิเจนมากขึ้น
การพยาบาล
1.ควบคุมการแพร่เชื้อ โดย
แยกทารกออกจากที่อื่น
2.ระมัดระวังช่วยเก็บ
Specimen
3. ช่วยในการหายใจให้
สะดวก โดยการจัดท่านอน ให้
ออกซิเจน suction observe
การหายใจ
4.รักษาอุณหภูมิร่างกายให้
เหมาะสม
5.แลให้ได้รับสารอาหารอย่าง
เพียงพอ
6.ให้ยาปฏิชีวนะ
ทารกแรกเกิดติดเชื้อ (Neonatal Sepsis)
ระบบไหลเวียนโลหิต
- HR > 180/ นาที
- บางรายอาจมีหัวใจเต้นช้ากว่าปกติ
-บางรายอาจมีความดันโลหิตต่ำ
ระบบประสาท
- ไม่ตอบสนองต่อการกระตุ้น
- ลักษณะดูไม่ปกติ
- ซึม
- เคลื่อนไหวน้อยลง
- ก
ระบบเมตบอลิส
เลือดเป็นกรด -> > น้ำตาลในเลือดสูง
อาการเริ่มต้น --> น้าตาลในเลือดต่ำ
ระบบทางเดินอาหาร
- ไม่ดูดนม ดูดนมน้อยลง
- ท้องอืด สารอกนม
- ตัวเหลือง มีตับโต
- ม้ามโต มักพบในกลุ่ม
congenital infection
Net
ดินท

ページ3:

กลุ่มอาการทารกติดสุรา (fetal alcohol
syndrome =FAS)
พบช่วง 6-12 ชั่วโมงแรกหลังคลอด ทารก
จะมีอาการสั่น นอนหลับได้น้อย ร้องไห้
ตลอดเวลา
อาการและอาการแสดงของทารกแรก
เกิดที่มีภาวะถอนยา
- ภายใน 24-48 ชั่วโมง
-อาการทางระบบประสาท
-กระสับกระส่าย
-พักผ่อนไม่ได้นอนหลับยาก
-กล้ามเนื้อมีอาการเกร็งมากขึ้น
ประเภทของยาที่ใช้ในการรักษา
ยานอนหลับ เช่น morphine ยากล่อมประสาท
เช่น diazepam หรือ Valium หรือ Phenobarbital
fetal tobacco syndrome ทารกมีการเจริญเติบโตช้า
- เกิดก่อนก้าหนด ทารกมีปากแหว่ง เพดานโหว
ผลของการสูบบุหรี่ต่อทารกในครรภ์และ
ทารกแรกเกิด
- หลอดเลือดหดรัดตัว
(vasoconstriction)
- ระดับคาร์บอนไดออกไซด์ในเลือดมาก
- ขาดออกซิเจนอย่างเรื้อรัง
- ทารกในครรภ์มีกลุ่มอาการติดบุหรี่
การพยาบาลทารกแรกเกิดที่มีมารดา
ติดสารเสพติดในระยะตั้งครรภ์
สารเสพติด (drugaddict)
- ตัวยาหรือสารบางชนิดที่เมื่อเสน
เข้าสู่ร่างกาย
- สูบ รับประทาน ฉีด สูดดม
** ถึงจุดๆหนึ่ง เมื่อใช้ยาหรือสาร
เหล่านั้นก็ไม่สบาย หยุดใช้ก็ไม่สบาย
เกิดอาการที่เรียกว่า "ถอนยา”
แนวทางการรักษา
- ให้มารดาเลิกดื่มสุราเมื่อรู้ว่าตั้งครรภ์
- ให้ยาระงับหรือป้องกันการชัก คือ
Phenobarbital adiazepam
ผลจากการเล่นเฮโรอีน
-ภาวะตับอักเสบ
-ซิฟิลิสแต่กําเนิด
-การเจริญเติบโตล่าช้า
การพยาบาลทารกแรกเกิดที่มีมารดาสูบบุหรี่
ในระยะตั้งครรภ์
- ละอองของเหลว/ทาร์ : โรคมะเร็งปอด ถุง
ลมโป่งนอง
- สารระคายเคือง : หลอดลมอักเสบเรื้อรัง
- สารนิโคติน : ระบบประสาท และระบบ
ไหลเวียนโลหิต
- ก๊าซคาร์บอนมอนอกไซด์ (CO) : ขัดขวาง
การล่าเลียงออกซิเจนของเม็ดเลือดแดง
ขอวินิจฉัยทางการพยาบาล
1) ไม่สุขสบายเนื่องจากมีอาการของการ
ถอนยาเฮโรอีน
2) สมองขาดออกซิเจน เนื่องจากระบบ
ประสาทถูกกดและจากภาวะชัก
3) เกิดแผลถลอกหรือแผลลึกบริเวณ
จมูกเข่าขอศอกศีรษะ

ページ4:

รุนแรงนอย
- ทารกหายใจเร็ว เพื่อเพิ่ม minute ventilation
ความดันคาร์บอนไดออกไซด์ลดลง
- ค่าความเป็นกรดเป็นด่างของเลือด
- อาการจะหายไปภายใน 24 ชั่วโมง
รุนแรงปานกลาง
-หายใจเร็ว
- ช่องซี่โครงยุบลงขณะหายใจ
- เขียวคล้ำ
- มีความรุนแรงสูงสุดภายใน 24 ชั่วโมง
- มักหายได้ภายใน 1-2 วัน หากไม่มี
ภาวะแทรกซ้อน
พยาธิสภาพ
-ขาดออกซิเจนในระหว่างการคลอด
- ทารกสำลักขี้เทาเข้าสู่ทางเดินหายใจ หาก
ขี้เทามีขนาดใหญ่ จะอุดตันที่หลอดลมใหญ่
ทำให้ขาดออกซิเจน
ขี้เทาขนาดเล็ก จะกระจายอยู่ทั่ว อุดตันที่
ท่อลมเล็ก เกิดภาวะ ball valve mechanism
- ตำแหน่งที่ถูกอุดตัน ทำให้มีภาวะ
hyperflation เกิดภาวะ Pneumothorax
หรือ Pneumo mediastinum ออกซิเจนใน
เลือดต่ำลงมีคาร์บอนไดออกไซด์สูง เลือด
เป็นกรด แรงดันเลือดในปอดสูง
ความรุนแรง
'รุนแรงมาก
- มีการหายใจล้มเหลวทันทีหลังคลอด - ฟัง
เสียงปอดได้ rhonchi และ crackle
- ขาดออกซิเจนอย่างรุนแรง
MECONIUM ASPIRATION
SYNDROME
การสำลักเอาขี้เทาที่อยู่ในน้ำ
คร่ำ เข้าปอดในทารกแรกเกิด
ภาวะสําลักขี้เทา
การขาดออกซิเจนของทารกในครรภ์ จะกระตุ้น
-ให้ทารกในครรภ์มีการหายใจ Cgrasping
respiration) ทำให้น้ำคร่ำ เคลื่อนที่ ทากรกได้
การเคลื่อนไหวของทรวงอกตื้นๆ ไม่
สม่ำเสมอ อายุครรภ์ 24 สัปดาห์
อายุครรภ์ 34 สัปดาห์ การเคลื่อนไหวของ
ทรวงอกสม่ำเสมอ
ทารกที่เสี่ยงต่อการภาวะนี้
-ทารกคลอดที่ครรภ์เกินกำหนด
น้ำหนักแรกคลอดต่ำ
- การคลอดนานทางช่องคลอดมารดา
- ความดันเลือดสูงขณะตั้งครรภ์
ภาวะครรภ์เป็นพิษ
มีน้ำหนักมากเกินกว่าปกติขณะตั้งครรภ์
อาการแสดง
-มีประวัติ Fetal distress
- APGAR score ต่ำา
- มีเทาในน้ำคร่ำ
การเคลื่อนไหวนี้จะทำให้
lung fluid ของทารกมี การ
เคลื่อนที่ tracheobronchial
tree ทำให้ lung fluid
เคลื่อนจากถุงลมทารกเข้าสู่
น้ำคร่ำ

ページ5:

การจําแนกประเภทของทารกแรก
1. จำแนกตามน้ำหนักแรกเกิดทารกแรกเกิด น้ำหนักน้อยปกติมาก
2. จำแนกตามอายุในครรภ์ : ทารกเกิดก่อน กำหนด ครบ และหลังกำหนด
3. จำแนกตามน้ำหนักแรกเกิดและอายุในครรภ์ ทารกแรกเกิดน้ำหนักน้อย
กว่าอายุในตรรส ISGA) Small for gestational age หน้ากว่าอายุครรภ์
-
น้อยกว่า 2,500 กรัม ทารกแรกเกิดน้ำหนักเหมาะสมกับอายุในครรภ์ (AGA)
Appropriate for gestational age พบได้ร้อยละ 80 ของทารกทั้งหมด ทารก
แรกเกิดน้ำหนักมากกว่าอายุในครรภ์ (LGA) Large for gestational age
ทารกแรกเกิดที่มีน้ำหนักมากกว่าอายุครรภ์ มีน้ำหนักแรกเกิดมากกว่า 1,000
กรัม ทารกแรกเกิดน้ำหนักน้อย (Low birth weight) ทารกแรกเกิดที่มีน้ำหนัก
ตัวต่ากว่า 2,500 กรัม อาจจะเป็น Preterm/term/postterm ทารกแรกเกิดที่
มีน้ำหนักน้อยมาก (very low birth weight : VLBW)
ทารกแรกเกิดที่มีน้ำหนักตัวต่ำกว่า 1,500 กรัม ทารกแรกเกิดที่มีน้ำหนักน้อย
มากๆ Cextremely low birth weight: ELBU - ทารกแรกเกิดที่มีน้ำหนักตัวต่ำ
กว่า 1,000 กรัม
.
ทารกขนาดเล็กกว่าอายุครรภ์ (Small for
Gestational Age CSGA, IUGR) Neonate)
องค์ประกอบที่เกี่ยวของ 3 ประการ
1. องค์ประกอบด้านมารดา เช่น มารดาเป็นโรค
ความดันโลหิตสูง
2. องค์ประกอบด้านทารก เช่น ทารกแฝด พิการ
หรือติดเชื้อแต่ก่าาเนิด
3. องค์ประกอบด้านรก เช่น รถเกาะต่ำ กลอกตัว
ก่อนกำหนด
ทารกขนาดโตกว่าอายุครรภ์ (Large for
Gestational Age CLGA IDM)Neonate)
ทารกนํ้าหนักตัวผิดปกติ,
ความผิดปกติเกี่ยวกับอายุครรภ์
ปัจจัยที่ส่งผล กรรมพันธุ์นารา ห
• เพศ (เพศชายมักมีขนาดตัวใหญ่มากกว่าเพศหญิง)
• ปัจจัยทางด้านพยาธิสรีรวิทยา เช่น hydrops
fetalis การมีหลอดเลือดใหญ่อยู่ผิดที่ Beckwith-
Wiedemann syndrome
การรักษา
ป้องกันโดยควบคุมระดับน้ำตาลในเลือด
การตั้งครรภ์
-คาดคะเนขนาดของทารกกับเชิงกรานของ
มารดา อาจวางแผน C / S
- ประเมินน้ำตาลในเลือดบ่อยๆ ในระยะหลังค
ลอด ให้สารน้ำที่มีกลูโคส 10-15% IV จนกว่า
อาการของทารกจะคงที่
- ประเมินการบาดเจ็บของทารกเพิ่มเติมจากการ
เอกเรย์ หรือ ซีที สแกน CCT-scanJ
สาเหตุ
-- มารดาติดสารเสพติด/สรา / สูบบุหรี่ มีภาวะซีด
เรื้อรัง ตั้งครรภ์แฝด ความผิดปกติทางโครโมโซม
ปัจจัยที่ส่งผลต่อขนาดและรูปร่างของทารก
- พันธกรรม เพศ
- ที่อยู่อาศัยบนที่สูง ความผิดปกติของ
โครโมโซม เช่น trisomies
- การเจริญเติบโตช้าในครรภ์ (IUGR)
การรักษา
- ระบุความเสี่ยงต่อภาวะ IUGR ของทารก
-ให้คลอดเมื่อครรภ์ใกล้ครบกำหนดหรือทารกอาจไม่
ปลอดภัย ดูดน้ำคร่ำและช่วยกู้ชีพเมื่อคลอด
- ควบคุม พาย และให้งดนมแม่โดยเร็ว
หลังคลอด ส่งตรวจทางห้องปฏิบัติการ
สาเหตุของ IUGR
1. สาเหตุจากตัวทารกเอง
Cfetal causes)
2. สาเหตุจากมารดา
Cmaternal causes)
3. สาเหตุจากรก (Placental
causes) และสายสะดือ
ทารกคลอดเกินกำหนดจะมีลักษณะตื่นตัว
PRVE HONGESS ตาเปิดกว้าง ผิวหนังแห้งแตก
เหี่ยวย่น และหลุดลอก
การรักษา
- ตรวจอัลตราซาวนด์ ประเมิน ทารกด้วย NST,
CST และให้คลอดเมื่ออายุครรภ์ 13 สัปดาห์
- ดูดมูกก่อนทารกคลอดทั้งตัว และใส่สาย NG เพื่อ
เทา ในระดับ ก่อนที่จะหายโรครั้งแรก
- ช่วยเหลือการหายใจของทารก ตรวจระดับแก๊ส
ในเลือด ตรวจเอกซเรย์
ส่งตรวจทางห้องปฏิบัติการ ได้แก่ โดย มาโด
คริต บิลลิรูบิน
ทารกครรภ์เกิน าหนด CPosttern Infant)
• ทารกที่คลอดหลังจากอายุครรภ์ 12 สัปดาห์
ปัจจัยที่อาจส่งผลให้คลอดเกินกำหนด การ
ราครั้งแรกครั้ง 5
เป็นต้นไป
ภาวะแทรกซ้อนจากการคลอดเกินกำหนด
- น้ำคร่ำน้อย รกเสื่อม ทารกอาจได้รับสาร
อาหารและออกซิเจนไม่เพียงพอ สาย
สะดือถูกกด
- มีการถ่ายขี้เทาลักษณะเหนียวเนื่องจาก
มีน้ำคร่ำน้อย

ページ6:

เส้นประสาทที่มาเลี้ยงใบหน้าบาดเจ็บ (Facail nerve
palsy) เส้นประสาทคู่ที่ 7 ได้รับการบาดเจ็บจากการ
ถูกกด ทำให้ใบหน้า ของทารกถูกทำลาย อาการ
- กล้ามเนื้อใบหน้าทางที่เส้นประสาทเป็นอัมพาตจะ
อ่อน แรง ไม่สามารถปิดตาได้ มุมปากเบี้ยว จมูกแบน
ราบ ใบหน้า ไม่สมมาตรกัน
แนวทางรักษา
: ไม่มีการรักษา แต่ควรหยอดน้ำตาเทียม
กระดูกไหปลาร้าหัก
- อัมพาตเทียม
- ไม่เคลื่อนไหวทางที่กระดูกหัก
-บริเวณหักมีเสียงกรอบแกรบ
Ccrepitus
สาเหตุ
- เกิดจากแรงดันที่กดลงบนศรีษะ
-การกระหว่างการคลอดทาศีรษะ
- จากการใช้เครื่องสูญญากาศช่วยคลอด CV/E)
แนวทางการรักษา
สามารถหายได้เองไม่จําเป็นต้องรักษา
ประมาณ 3 วัน ถึง 2-3 สัปดาห์ขึ้นอยู่กับ
ขนาดของก้อนบวม
อัมพาตที่แขน
Brachial plexus palsy
Duchenne paralysis
: เส้นประสาทคอคู่ที่ 5-6 ได้รับบาดเจ็บ
: ไม่มีอาการผวา (more reflex) ยังกำมือ
(grasp reflex) ได้
Total brachail Plexus injury
เส้นประสาทคอ C5-T1 อาการ
: กล้ามเนื้อแขนและมืออ่อนแรง ไม่มี
ปฏิกิริยาสะท้อนกลับ
Klumpkes Paralysis
เส้นประสาทคอยู่ที่ C7,8-T1อาการ
- กล้ามเนื้อแขนและมืออ่อนแรง ไม่มี
ปฏิกิริยาสะท้อนกลับ
การรักษา
การบาดเจ็บจากการคลอด
(Birth Injuries)
กระดูกหักในทารก (Fracture)
-ทำ Passive movement ให้แทนอยู่นิ่ง
-อัมพาตของแขนส่วนล่าง ดามแขนส่วน
นั้น ในท่าปกติและให้กำผ้านุ่มๆ
-อัมพาตทั้งแขน นวดเบาๆและให้ออก
กําลังกายแขน
ก้อนโนเลือดที่ศีรษะ (Cephalhematoma)
ข้อสะโพกเคลื่อน Chip dislocation) หัว
-กระดูกขาหลุดออกจากเป้ากระดูกสะโพกมี
ความยาวไม่เท่ากัน
การรักษา
การหักของกระดูกแขน Chumerus) ได้ยิน
เสียงกระดูกหักขณะทำคลอด
- อยู่นิ่ง อย่างน้อย 2 - 4 สัปดาห์
- กระดูกไหปลาร้าหัก : อยู่นิ่ง พยายามไม่ให้เคลื่อนไหว
-กระดูกต้นแขนเดาะ : ใช้ผ้าตรึงแขนติดลำตัว
-กระดูกต้นขาหัก : ถ้าหักไม่สมบูรณ์ รักษาโดยการใส่
เผือกขา ถ้าหักแยกจากกัน รักษาด้วยการดึงขาเหยียด
ตรงห้อยขาให้กันและ สะโพกลอยจากพื้นเตียง นาน
2-3 สัปดาห์