ページ1:

อ ริ ย สัจ ๔
อริยสัจ ๔ คือ หัวใจสำคัญของพระพุทธศาสนา ประกอบด้วย ทุกข์ สมุทัย นิโรธ มรรค
๑) ทุกข์ (ธรรมที่ควรรู้) คือ ความไม่สบายกาย ไม่สบายใจ หลักธรรมที่ควรรู้เพื่อให้รู้ความจริงของการเกิดทุกข์
๑.๑ ขันธ์ ๕ หมายถึง องค์ประกอบของชีวิต ได้แก่
๑.รูป คือ ส่วนที่เป็นร่างกาย พฤติกรรมของร่างกาย
๒.เวทนา คือ ความรู้สึกที่เกิดขึ้นต่อสิ่งที่รับรู้นั้น มีอยู่ ๓ อย่าง
-
-
-
- รู้สึกสบายใจ เรียกว่า “สุขเวทนา”
- รู้สึกไม่สบายใจ เรียกว่า “ทุกขเวทนา”
- รู้สึกเฉยๆ เรียกว่า “อุเบกขาเวทนา”
๓. สัญญา คือ การกำหนดหมายรู้ การแยกแยะอะไรเป็นอะไร
๔. สังขาร คือ สิ่งที่ปรุงแต่งจิต เช่น แรงจูงใจ
๕. วิญญาณ คือ การรับรู้ผ่านประสาทสัมผัสทั้ง ๕ และใจ ได้แก่
- การเห็น (จักขุวิญญาณ) - การได้ยิน (โสตวิญญาณ) - การได้กลิ่น (มานวิญญาณ)
- การลิ้มรส (ชิวหาวิญญาณ) - การสัมผัสทางกาย (กายวิญญาณ) - การคิด (มโนวิญญาณ)

ページ2:

อ ริ ย สัจ ๔
๑.๒ ไตรลักษณ์ หมายถึงลักษณะ ๓ ประการของสิ่งทั้งปวง ซึ่งมีดังนี้
๑.อนิจจตา แปลว่า “ภาวะที่ไม่คงทน ไม่เที่ยง”
๒.ทุกข์ตา แปลว่า “ภาวะที่มีความบกพร่องอยู่ในตัว พร้อมที่จะเปลี่ยนแปลง”
๓.อนัตตา แปลว่า “ภาวะที่ไม่มีตัวตน” มีความหมาย ๒ นัย
- ไม่มีตัวตน หมายความว่า ไม่ใช่ตัวตนของคน มันเป็นเพียง
สภาวะธรรมที่เกิดขึ้นและดำเนินตามเหตุตามปัจจัยเท่านั้น
-
ไม่มีตัวตนที่แท้จริง หมายความว่า ไม่มีวิญญาณถาวร

ページ3:

อ ริ ย สั จ ๔
๒) สมุทัย (ธรรมที่ควรละ) คือ สาเหตุแห่งการเกิดความทุกข์ หลักธรรมที่ควรละ
เพื่อไม่ให้เกิดทุกข์ ได้แก่
๒.๑ หลักกรรม (วัฏฏะ ๓) แปลว่า วงกลม มี ๓ อย่าง คือ
-
-
-
กิเลส
กรรม
วิบาก
๒.๒ ปปัญจธรรม ๓ คือ เครื่องทำให้เนิ่นช้า อันหมายถึง กิเลสที่ทำให้การศึกษา
การปฏิบัติธรรมไม่ดำเนินไปด้วยดี มีอยู่ ๓ ประการ ดังนี้
-
-
-
ตัณหา คือ ความเห็นแก่ตัว
มานะ คือ ความถือตัว
ทิฏฐิ คือ ความยึดติดในความเห็นของตน

ページ4:

อริยสัจ ๔
๓.นิโรธ (ธรรมที่ควรบรรลุ) คือ ความดับทุกข์ หลักธรรมที่ควรบรรลุเพื่อดับทุกข์ ได้แก่
๓.๑ อัตถะ หมายถึง คุณประโยชน์ของการปฏิบัติตามพระธรรมคำสอนของพระพุทธเจ้า
แบ่งเป็น ๓ ประเภท
ประโยชน์ของการปฏิบัติธรรม
ชื่อหลักธรรม
ความหมาย
แนวทางปฏิบัติ
ทิฏฐธัมมิกัตถะ
(ประโยชน์ขั้นต้น)
ผลที่มองเห็นกันอยู่ในชีวิต
ขยัน ป้องกันโภคทรัพย์ คบคนดี
สัมปรายิกัตถะ
(ประโยชน์ขึ้นกลาง)
ประโยชน์ที่เป็นคุณค่าของชีวิต
ปรมัตถะ
ประโยชน์ที่เป็นสาระแท้จริงของ
เชื่ออย่างมีเหตุผล มีศีล เป็นคน
เสียสละ มีปัญญา
ปฎิบัติตามหลักอริยธรรม
(ประโยชน์ขั้นสูงสุด)
ชีวิต

ページ5:

อ ริ ย สั จ ๔
๔. มรรค (ธรรมที่ควรเจริญ) คือ ทางแห่งความดับทุกข์ หลักธรรมที่ควรปฏิบัติเพื่อเป็นทางไปสู่ความดับทุกข์ ได้แก่
๔.๑ มรรคมีองค์ ๘ แปลว่า ทางที่จะนำไปสู่ความดับทุกข์หรือดับตัณหา มีองค์ ๔ ดังนี้
ชื่อหลักธรรม
ความหมาย
แนวทางปฏิบัติ
เข้าในความดีชั่ว
ชื่อหลักธรรม ความหมาย แนวทางปฏิบัติ
๕
ประกอบอาชีพ
ความเห็นชอบ
อะไรทุกข์ วิธี
เลี้ยงชีพชอบ
สัมมาทิฐิ
สัมมาอาชีวะ
สุจริต
บ
ความคิด
๒
เพียรละความชั่ว
ความทําริชอบ
ปรอดโปร่ง
พยายามชอบ
สัมมาสังกัปปะ
สัมมาวายามะ
สร้างความดี
ไม่พยาบาท
๓
พิจารณากายจิต
เจรจาชอบ
ไม่ผิดศีลข้อ ๔
ตั้งสติชอบ
สัมมาวาจา
สัมมาสติ
เวทนาปัญญา
ทําใจสงบ ระงับ
ทําการงานชอบ
สัมมากัมมันตะ
ไม่ผิดศีลข้อ ๑
๒ ๓
การตั้งมั่นชอบ | กิเลส มีอารมณ์
สัมมาสมาธิ
แน่วแน่

ページ6:

อ ริ ย สั จ ๔
๔.๒ ปัญญา ๓ หมายถึง รู้แจ่มแจ้ง ปัญญามี ๒ ประเภท คือ มีมาแต่กำเนิด กับ มาจากการฝึกฝน
การพัฒนาปัญญามี ๓ วิธี ดังนี้
๑.สุตมยปัญญา หมายถึง ปัญญาที่เกิดจากการฟัง
๒.จินตามยปัญญา หมายถึง ปัญญาที่เกิดจากการคิด
๓.ภาวนามยปัญญา หมายถึง ปัญญาที่เกิดจากการลงมือทำ
๔.๓ บุญกิริยาวัตถุ ๑๐ คือ การให้สิ่งของแก่ผู้อื่นโดยไม่หวังผลตอบแทน มีดังนี้
๑.ทําบุญด้วยการให้
๓.ทำบุญด้วยการอบรมจิตใจ
๕.ทำบุญด้วยการรับใช้
๗.ทําบุญด้วยการยินดีในความดี
๙ ทำบุญด้วยการสั่งสอนธรรม
๒.ทําบุญด้วยการรักษาศีล
๔.ทำบุญด้วยการประพฤติอ่อนน้อม
5.ทำบุญด้วยการเฉลี่ยส่วนความดีให้ผู้อื่น
๔.ทำบุญด้วยการฟังธรรม
90.ทำบุญด้วยการทำความเห็นให้ตรง

ページ7:

อ ริ ย สั จ ๔
๔.๔ อุบาสกธรรม ๗ หมายถึง หลักคำสอนของพระพุทธเจ้าสำหรับผู้ครองเรือน ดังนี้
๑.หมั่นไปวัด
๓.ฝึกตนให้มีระเบียบวินัย
๕ ฟังธรรมหรือเล่าเรียนคำสอนด้วยจิตกุศล
๗.เอาใจใส่ทำนุบำรุงพระพุทธศาสนา
๒.หมั่นฟังธรรม
๔.สร้างความรู้ที่ดี มีความเลื่อมใสต้อพระสงฆ์
5.ไม่แสวงหาเขตบุญนอกหลักพระพุทธศาสนา
๔.๕ มงคล ๓๔ คือ ธรรมอันนำมาซึ่งความสุขความเจริญ มี ๓๔ ประการ ยกตัวอย่างเช่น
๑.มีศิลปวิทยา หมายถึง มีความรู้
๒.พบสมณะ หมายถึง การพบพระสงฆ์ ในการพบต้องสงบกายใจวาจา
๓.ฟังธรรมตามกาล หมายถึง การฟังธรรมต่างๆ ตามวันสำคัญทางพระพุทธศาสนาต่างๆ
๔.การสนทนาธรรมตามกาล หมายถึง การที่คนตั้งแต่สองคนขึ้นไป มาพูดถึงปัญหาเกี่ยวกับความดี
ชัว ความควรไม่ควร

ページ8:

พ ร ะ ร ต น ต ร ย
พระรัตนตรัย หมายความว่า แก้วประเสริฐ ๓ ดวง ได้แก่
๑. พระพุทธ หมายถึง องค์สมเด็จสัมมาสัมพุทธเจ้า มีคุณลักษณะ ๙ ประการ
เรียกว่า “พุทธคุณ ๙
๒. พระธรรม หมายถึง คำสั่งสอนของพระพุทธเจ้า มีคุณลักษณะ 5 ประการ
เรียกว่า “ธรรมคุณ 5
99
๓. พระสงฆ์ หมายถึง หมู่สาวกที่ศึกษา ปฏิบัติตามคำสอนของพระพุทธเจ้าและเผย
แผ่คำสอนให้แก่คนทั่วไป มีคุณลักษณะ ๙ ประการ เรียกว่า “สังฆคุณ (

ページ9:

OCR失敗: NoMethodError undefined method `first' for nil:NilClass

ページ10:

การปฏิบัติตนตามหลักธรรมในการพัฒนาตน
เพื่อเตรียมพร้อมสําหรับการทำงานและการมีครอบครัว
๒.หลักการสร้างความสำเร็จในการทำงาน (อิทธิบาท ๔) คือ ทางแห่งความสำเร็จ
มีอยู่ ๔ ประการได้แก่
๑.ฉันทะ (ความพอใจ)
๒.วิริยะ (ความเพียร)
๓.จิตตะ (การตั้งจิตให้แน่วแน่)
๔.วิมังสา (การพิจารณา)
> พอใจในสิ่งที่เรามี
> ลงมือทำขยันมั่นเพียร
> มั่งคงตั้งมั่นมีความคิดมุ่งที่จุดเดียว
> วางแผนในการทำงาน มีสติสมาธิ
ต.หลักสร้างตนเป็นคนดี (สัปปุริสธรรม ๓) หมายถึง ธรรมที่ทำให้เป็นคนดี
มี ๒ ประการ ดังนี้
๑.รู้จักเหตุ
๓. จักตน
๕.รู้จักกาล
๗.รู้จักบุคคล
๒.รู้จักผล
๔.รู้จักประมาณ
๒.รู้จักชุมชน