ページ1:

หน้าที่ และมารยาทชาวพุทธ
1
/
เช่น กลุ่มวิชาการ ชาวพุทธ
พุทธบริษัท : กลุ่มบุคคลที่ศรัทธาในพระพุทธศาสนา มีเป้าหมาย องค์กรชาวพุทธ การรวมกลุ่มก่อตั้งสมาคม เกี่ยวกับพุทธศาสนา
- เพื่อความมั่นคงของพระพุทธศาสนา / สร้างสันติสุขแก่สังคม ที่ 6 : หน่วยสังคมที่เล็กที่สุดและสำคัญที่สุด
ประกอบด้วย: ภิกษุ ภิกษุณี อุบาสก อุบาสิกา
หน้าที่ : สืบทอดพระพุทธศาสนา
ด้าน ศีล ศีลในปาฏิโมกข์ - ศีลสำคัญ
ศีลนอกปาฏิโมกข์ - ผลเล็ก, น้อย, นอก
เนนืงจากที่สาคัญ
ประเภทของสมาธิ
-
ด้านสมาธิ ฝึกสมถภาวนา - นาวิธีเพื่อยึดเหนี่ยวจิตใจ
ฝึกวิปัสสนาภาวนา - ใช้สมาธิเพื่อพิจารณาความ
ไม่เที่ยง จนกระทั่ง หยั่งรู้
ด้านปัญญา
ปฏิคานก : ผู้รับ
ทายก :
ผู้ใช้
ขณิกสมาธิ - จิตสงบในเวลาสั้นๆ
- อุปจารสมาธิ สมาธิที่ยังไม่สมบูรณ์เต็มที่
- อัปปนาสมาธิ - สมาธิที่แน่วแน่สมบูรณ์
ศีล : ข้อปฏิบัติเพื่อให้กาย
วาจา ตั้งในความดีงาม
ภิกษุ : 227 ข้อ
ภิกษุณี : 311 ข้อ
อุบาสก, อุบาสิกา : 5 ข้อ
สามเณร : 10 ข้อ
แม่ชี : 8 ข้อ
- ระดับสุตะ - มีความรู้ทั่วไป
- ระดับญาณ - มีความหยั่งรู้สิ่งทั้งหลาย
การให้ทานที่จะได้ผลมาก
1. วัตถุบริสุทธิ์ ของต้องได้มาโดยสุจริต
2. เจตนาบริสุทธิ์ กำจัดความกระหน่ำของตน
3. บุคคลบริสุทธิ์ ทั้งผู้ใช้ (รับ ต้องเป็นคนดี
- ในวัตถุสิ่งของ
ให้ความรู้
ในย
ให้ทานแก่บุคคลควร์ให้
ให้ในสิ่งที่การใช้
C ให้ด้วยเจตนาบริสุทธิ์
พงแบ
จัดงานบ้าน ไม่นอกใจ
ปรัตถ์มาส เบื้องหน้า
ทักษิณทิส เบื้องขวา ครู กบสมบัติ ขยัน
ปัจฉิมทิส เบื้องหลัง - ภรรยา สามี
ออกรส เบื้องซ้าย - เพื่อน
เนฏฐิมทิส เบื้องล่าง - คนรับใช้
อุปโมทิส เบื้องบน
ไม่อบนิ่ม ยกย่อง
ไม่นอกใจ ใ บ งานล
ภรรยา โลกส
สมณพราหมณ์ทั้งหลาย
๑. ปาณาติปาตา เวระมะณี : เว้นจากการฆ่าสัตว์
๒. อะทินนาทานา เวระมะณี : เว้นจากการลักขโมย
การปฏิบัติตนก่อพระสงฆ์
กมหลัก 6
1.จะทําสิ่งใดด้วยเมตดา
1
จะพูดสิ่งใดด้วยเมตตา
3. จะคิดสิ่งใดด้วยเมตตา
4. ต้อนรับด้วยความเต็มใจ
5. อุปถัมถ์ด้วย ปัจจัย 4
๓. อะพรหมะจะริยา เวระมะณี : เว้นจากการกระทําที่มิใช่พรหมจรรย์
๔. มุสาวาทา เวระมะณี : เว้นจากการพูดเท็จ
๕. สุราเมระยะมัชชะปะมาทัฏฐานา เวระมะณี : เว้นจากนํ้าเมา
5. วิกาละโภชะนา เวระมะณี : เว้นจากการบริโภคอาหารตั้งแต่เวลาเที่ยงวัน
๗.นัจจะคีตะวาทิตะวิสูกะทัสสะนา มาลาคันธะวิเลปะนะ ธาระณะ/มัณฑะนะวิภูสะนัฏฐานา
เวระมะณี : เว้นจากการฟ้อนร่า ขับร้อง บรรเลงดนตรี ดูการละเล่น การท้ดดอกไม้ ของหอม
และเครื่องลูบไล้
๔. อุจจาสะยะนะมะหาสะยะนา เวระมะณี : เว้นจากที่นอนอันสูงใหญ่
** การปฏิสันถาร :
* การทักทายปราศรัย ( ต้อนรับในโอกาสต่างๆ
1. การปฏิสันถาร ด้วยอามิส - การต้อนรับด้วยปัจจัย 4
(2) การปฏิสันถาร ด้วยธรรม - การต้อนรับด้วยพูดปราศรัย
การไปหาพระสงฆ์ - ควรมีเครื่องสักการบูชา ไปถวาย
การลุกขึ้นต้อนรับ - ถ้านั่ง เก้าอี้ ควรลุกขึ้น
การให้ที่นั่งแก่พระสงฆ์ - ลุกขึ้น ให้พระสงฆ์นั่งแถวหน้า / ถ้าจำเป็นต้องนั่งแถวเดียวกับ
ท่านให้นั่งด้านซ้ายมือของท่าน หากเป็น ผญ ต้องให้ ผช. มานั่งข้าง ๆ
การตามส่งพระสงฆ์ - ลุกขึ้นยืนเมื่อท่านเดินผ่าน และน้อมตัวลง พร้อมยกมือในว
ส่วนเจ้าภาพ ควรเดินตาม
ถ้าพระสงฆ์เดินมาข้างหลัง – หลีกทางไปด้านซ้ายมือของท่าน ยืนตรง มือทั้งสอง
กุมประสานไว้ข้างหน้า หันมาทางท่าน เมื่อท่านเดินผ่านน้อมตัวใน
ถ้าเดินตามหลังพระสงฆ์ - เดินตามหลังท่าน โดยเบื้องไปทางซ้ายมือ ของท่าน
เว้นระยะห่าง 2-3 ก้าว
เดินสวนทางกับพระสงฆ์ - หลักรัดไปด้านซ้ายมือของท่าน
เมื่อท่านเดินผ่านน้อม ตัวใน
น
.
ถ้าพระสงฆ์ยืนอยู่ - หยุดยืน น้อมด้วยกมือไหว้ แล้วหลีก
ถ้าพระสงฆ์นั่งอยู่ - หยุดนั่งลง แล้วคุกเข่า นั่งพับเพียบ

ページ2:

วันสําคัญทางพระพุทธศาสน
ศาสนาเปรียบเหมือน เปลือกนอกของต้นไม้
นาด ยาว 4 ดอกเก่ง กว้าง ต่อกลับเป็น
พิธีถวายผ้าอาบน้ำฝน : หรือ ผ้าวัสสิกสาฎก เป็นผ้าที่พระพุทธเจ้า อนุญาต
การแสดงตนเป็นพุทธมามกะ ให้พระสงฆ์ให้เป็นวันที่ 4 นอกจากไตรจีวร และ อนุญาตใช้รับได้ก่อนออกพรรษา 1 เดือน
คือ การประกาศตนว่าจะเป็นผู้ยอมรับนับถือพระพุทธศาสนา
พิธีแสดงตนเป็นพุทธมามกะ :
1. นุ่งขาว ห่มขาว เข้าพิธี กล่าววาจา อิมินา สักกาเรน.....
2. ถวายพาน เครื่องสักการะแด่พระสงฆ์
3.
กล่าวคำปฏิญาณตนก่อนน้าพระสงฆ์
นโม ตส ภควโต... (3 หน
เอสาน คนโต...
ค่ากล่าวแสดงดน
- ถ้าว่าพร้อมกัน ชายพูดว่า เอเต ม
พูดว่า เตา
นางวิสาขา ทูลให้พระองค์ทรงอนุญาตให้มีผ้าอาบน้ำฝน
เวลาถวาย : แรม 1 ค่ำ เดือน 7 - ขึ้น 15 ค่ำ เดือน 3 รวม 1 เดือน (นิยม ถวาย ขึ้น 15 ค่ำ เดือน 3)
1.ทายกทายิกา มาประชุมพร้อมกัน ฟังพระธรรมเทศนา 1 กัณฑ์
1. กล่าว า ทย า า บ ฝน อิมานิ มย คนเต
3. ถวายผ้าอาบนํ้าฝน 4. กรด รับพ
พิธีถวายสังฆทาน :
“สังฆทาน” แปลว่า การให้โดยไม่เจาะจงบุคคล
1. เตรียมสั่งถวาย
1. นำสิ่งถวายมาตั้งตรงหน้า อาราธนาศีล รับศีล
แล้วกล่าวคำถวาย นะโม 3 จบ อิมานิ มย์...
3. ประเคน ดาน
4. กรวดน้ำ ยถา วาริวนา... เมื่อขึ้น สพพีติโย ในประนมมือ
1. จุดธูปเทียนบูชาพระรัตนตรัย
2. ตัวแทนนำพานเครื่องสักการะไปถา
3. กราบพระสงฆ์ และกล่าวคำปฏิญานตน
4. พระสงฆ์ ประนมมือรับว่า สาย พร้อมกัน
5. ผู้ปฏิญาณตนนั่งพับเพียบ ประนมมือฟังโอวาท
6. ผู้ปฏิญาณตนรับว่า สาธุ แล้วนั่งคุกเข่าประนมมือ
กล่าว า ต ราธนาศีล และสมาทานศีล
7. พระสงฆ์สวด อนุโมทนาว่า ยะถา วารี ระนา
8. ผู้ปฏิญาณ คนกรวดน้ำอุทิศส่วนกุศลธรรมแด่พระสงฆ์
1. ผู้ปฏิญาณตนรับพรจากพระสงฆ์เสร็จแล้ว คุกเข่าและกราบ
แบบเบญจางคประดิษฐ์
วันอัฐมีบูชา : วันแรม ๑ ค่ำ เดือน 6 ยึดหลักธรรม
ว่าด้วย อัปปมาทะ (ความไม่ประมาท ) หลักไตรลักษณ์ คือ
อนิจจัง (ความไม่เที่ยง) ทุกขัง (ความเป็นทุกข์) อนัตตา
(ความไม่มีตัวตน ที่เที่ยงแท้แน่นอน)
พิธีเวียนเทียน : นิยมปฏิบัติในวันสำคัญทางศาสนา
1. เตรียมดอกไม้ธูปเทียน
2. เดินเวียนขวา หรือ ตามเข็มนาฬิกา
3. รอบที่ 1 ระลึกถึงพระพุทธเจ้า กล่าว อิติปิโส
4. รอบ 2 ระลึกถึง พระธรรมคุณ กล่าว สวากขาโต...
5. รอบ 3 ระลึกถึง พระสังฆคุณ กล่าว ปฏิปันโน...
6. ครบ 3 รอบ แล้วนำธูปเทียนวางไว้จุดที่เตรียมไว้
พิธีทอดกฐิน : กฐิน แปลว่า “ไม่สะดุ้ง” สำหรับซึ่งเย็นควร สังฆกรรมที่สงฆ์ตัดเย็บจีวร แล้วมอบหมายให้พร
รูปใดรูปหนึ่งครองจีวร เรียกว่า กรานกฐิน ระยะเวลา = แรม 1 ค่ำ เดือน 11 ขึ้น 15 ค่ำเดือน 12
ต้องมีพระสงฆ์ไม่ต่ำกว่า 5 รูป คุณสมบัติผู้กรานกฐิน : เป็นภิกษุที่จำพรรษา ไม่ขาดเลย รู้จัก ถอน ไตรจีวร
ต้นเหตุ : ภิกษุบุกน้ำลุยโคลน ไปเฝ้าพระพุทธเจ้า จนจีวรเปียก /ก พระพุทธเจ้าจึงอนุญาตให้เปลี่ยนชีวะใหม่
คำกล่าวถวายผ้ากฐิน : อิ่ม ภนฺเต... คำแปล : ข้าแต่ท่านผู้เจริญ ข้าพเจ้าทั้งหลาย ขอถวายผ้ากฐิน...
พิธีปวารณา : การที่พระภิกษุสงฆ์ เปิดโอกาสให้ว่ากล่าวตักเตือนกันได้ ในวันขึ้น 15 ค่ำ เดือน 1 วันนะ ]
งานมงคล : นิยมนิมนต์พระ 5,7,9 รูป งานแต่ง นิยม 9, 10 รูป
โต๊ะหมู่บูชา 5,7,9 ตัว เมื่อ สาดมงคลสูตร ขึ้นต้น อเสวนา...
เจ้าภาพ จุดเทียนน้ำมาก แล้วประเคน ภาชนะสำหรับทำน้ำมนต์
งานอวมงคล : นิยมอาราธนาพระสงฆ์ 9,10 รูป
ในการอาราธนาให้ใช้คำว่า ขออาราธนา สวดพระพุทธมนต์
มิใช่ เจริญพระพุทธมนต์ เนมในงานมงคล
วันอาสาฬหบูชา : 15 ค่ำ เดือน 9 พระพุทธเจ้
มีใจความ
แสดง ปฐมเทศนา ธัมมจักกัปปวัตตนสูตร
สำคัญ คือ มันมาปฏิปทา (ทางสายกลาง) และ
วันเทโวโรหณะ : วันที่พระพุทธเจ้าเสด็จลงจากเทวโลก ในวันออกพรรษา หรือวันมหาปวารณา (ขึ้น 15 ค่ำ เดือน 11)
แต่พุทธศาสนิกชน ถือเอาวันรุ่งขึ้น คือ แรม 1 ค่ำ เดือน 11 มีการ ตักบาตรเทโว
วันธรรมสวนะ : หรือวันพระ คือวันกำหนดประชุมฟังธรรม ใน 1 เดือน มี 4 วัน วันขึ้น, แรม 3 ค่ำ
เ
วันจันทร์เพ็ญ และ วันจันทร์ดับ หลักธรรมประการหนึ่งในมงคล 59 ที่เกี่ยวข้อง
คือ " กาเลน ธัมมสากัจฉา ? (การสนทนาธรรมตลอดกาล)
วันเข้าพรรษา : วันที่พระสงฆ์อธิษฐานว่าจะอยู่ประติในอาวาส ตลอด 3 เดือน
ตามประวัติกล่าวว่า พระภิกษุไปยังที่ต่างๆ แม้ในฤดูฝน ทำให้เหยียบต้นข้าวเสียหาย
พระพุทธเจ้าจึงวางระเบียบให้ประจำที่ 3 เดือน ตรงกับวันแรม 1 ค่ำ เดือน 8
วันออกพรรษา : ตรงกับวันขึ้น 15 ค่ำ เดือน 11 วันสิ้นสุดระยะการที่พระยา 3 เดือน ในวันนี้ พระสงฆ์จะเปิดโอกาสให้พระสงฆ์
ด้วยกัน ว่ากล่าวเทียนกันได้ เรียกว่า วันปรารณา
ตัวอย่างข้อสอบ
2.
1. ผ้าอาบน้ำฝนภาษาบาลี คือ ? ตอบ ผ้าวัสสิกสาฎก
ข้อใดไม่ได้อยู่ในอิทธิบาท 4 ? (อิทธิบาท 4 ประกอบด้วย ฉันทะ วิริยะ จิตตะ วิมังสา )
3. วันเข้าพรรษา เป็นวันพระหรือไม่ ? ตอบ ไม่เป็น เพราะวันพระตรงกับขึ้น แรม 3 ค่ำ และขึ้น/ แรม 15 ค่ำ
วันเข้าพรรษา ตรงกับ แรม 1 ค่ำ
อริยสง
วันมาฆบูชา : 15 ค่ำ เดือน 3 พระ 1,250 องค์ มาประชุมกันโดยไม่ได้นัดหมาย
พระพุทธเจ้าแสดงโอวาทปาฏิโมกข์ ดังนี้ 1. ขันติ คือ ความอดกลั้น..... 2. การไม่ทำชั่วทั้งปวง
3. การไม่ว่าร้าย...
วันวิสาขบูชา : 15 ค่ำ เดือน 6 วันประสูติ
กร์ / ปรินิพพานของพระพุทธเจ้า ธรรมที่ตรัสรู้คือ อริยสัจ 4 - ทุกข์ สมุทัย นิโรธ มรรค
=