ページ1:

ธรณีพิบัติภัย : ภัยธรรมชาติที่เกิดจากกระบวนการทางธรณีวิทยาที่เกิดขึ้นโดยฉับพลันและรุนแรง
ก่อให้เกิดความเสียหายแก่บ้านเรือน / ชีวิต / ทรัพย์สิน ของประชาชนที่อาศัยอยู่ในพื้นที่เกิดเหตุ
(1) ภูเขาไฟระเบิด (Volcano eruption )
2 สาเหตุ : เกิดจากการเคลื่อนที่เข้าหากัน - แผ่นธรณีมุดข้าว - เกิดการหลอมของแผ่นธรณี - แมกมาเคลื่อนตัวขึ้นสู่ผิวโลก - ภูเขาไฟ
แยกจากกัน - มีรอยแตก / เปลือกโลกบาง - แมกมาแทรกตัวขึ้นมาสู่ผิวโลก - ภูเขาไฟ
โดยแมกมาให้เปลือกโลก (ความร้อน & ความดัน 1) - พาความร้อน - สะสมความดัน
ดูเทไฟระเบิด
2 บริเวณพื้นที่เสี่ยง : บริเวณแนวรอยต่อของแผ่นเปลือกโลก และ จุดร้อน ( ตำแหน่งเดิมที่เคยเกิดภูเขาไฟ )
-มีกระจายตัวอยู่บริเวณขอบ Pacific คล้ายวงแหวน เรียก วงแหวนไฟ
L
7 ปัจจัยที่ส่งผลต่อความรุนแรงของการปะทุของภูเขาไฟ
ความดัน : ทำให้แก๊สละลายในของเหลวได้ดี
ความดัน 1 : 935 ) (เพราะแก๊สละลายน้ำได้ดี )
ความดัน 4 : gas 1 (แก๊สละลายน้ำได้น้อย - แยกเป็นฟอง)
แมกมา T ? /ค.หนาแน่น 3 / ค. อัน 1 - เคลื่อนที่ขึ้นสู่ผิวโลก - ค.ดัน √ 9 1
• ความหนืด : สปก ที่มีผลต่อความหนืด - แร่ซิลิกา
แก๊สแยกตัวออกจากแมกมา
และภูเขาไฟเกิดการปะทุ
ความสน 1/33s 1
ความหนักมาก
ฟองแก๊สยุดยาก ( น้อย ) - ความรุนแรงมาก
ความหนืดน้อย
ฟองแก๊ส ผุดง่าย (มาก) - ความรุนแรงน้อย
แก๊สก่อตัวเป็นฟอง
เมื่อแมกมาแทรกดันขึ้นสู่ผิวโลก
- แก๊สละลายอยู่ในแมกมา
22 การจำแนกประเภทของภูเขาไฟระเบิด
• ระยะเวลาการเกิด
ภูเขาไฟมีพลัง (active volcano) : ภูเขาไฟซึ่งเพิ่งเกิดการปะทุหรือกำลังจะมีการปะทุในอนาคต (วงแหวนไฟ)
ภูเขาไฟที่สงบ ( dormant volcano) : :
- ภูเขาไฟที่ไม่มีการปะทุแต่อาจจะเกิดขึ้นบางครั้งในอน
ในอนาคต ex. ฟูจิ
ภูเขาไฟที่ดับสนิท (extinct volcano) : ภูเขาไฟที่จะไม่เกิดการปะทุอีกเลย เนื่องจากเปลือกโลกบริเวณนั้นเสถียร ไม่มีการขยับหรือเคลื่อนที่แล้ว
รูปร่าง/ลักษณะ
A ผลกระทบ
เบส
กรด
ภูเขาไฟแบบกรวยสูง (Steep cone) : ความหนืดมาก - ลาวาเคลื่อนที่ช้า - เย็นตัวเร็ว - มีการสะสมของลาวาที่เป็นตัวลง - ไหล่เขาชันมาก = กรวยสูง รุนแรงมาก
ภูเขาไฟรูปโล่ ( Shield volcano) : ความหนืดน้อย - ลาวาเคลื่อนที่เร็ว + เป็นตัวช้า กว่าลาวาจะเป็นตัวก็ไหลไปด้านล่างละ รุนแรงน้อย
ภูเทไฟสลับชั้น (Composite Cone volcano) : รูปร่างสมมาตร ชั้นประกอบด้วยลาวา, เถ้าถ่านสลับกัน ถ้าระเบิดรุป 653 ลาวาจะไหลออกจากข้างของไหล่เขา มีปล่อง + แอ่งปากปล่องขนาดใหญ่
ภูเขาไฟ กรวยกรวด (Ash and cinder Cone) : กรวยสูงขึ้น ฐานแคบ รุนแรงที่สุด
- พื้นที่ใกล้เคียงเสียหาย
มลพิษ
2 ประโยชน์
แหล่งเกิดน้ำพุร้อน
แผ่นดินขยายกว้าง
-แหล่งท่องเที่ยว
- สร้างรายได้
7 แนวทางการเฝ้าระวังและการปฏิบัติตนให้ปลอดภัย
.
รูปโล่
• ก่อนเกิด : ออกจากพท. เสียง + ทค. เข้าใจธรณีพิบัติภัย
ระหว่างเกิด : ตั้งสติ + ติดตามข่าวสาร + ไม่อยู่ใต้ต้นไม้หรืออาคารสูง ๆ
หลังเกิด ไม่เข้าไปพท.เสี่ยง + ตรวจสอบสภาพร่างกาย
กรวยสูง
สลับชน
กรวยกรวด

ページ2:

ชน, แยก, ผ่านกัน
(2) แผ่นดินไหว (Earthquake) : หินเปลือกโลกเคลื่อนที่หรือสั่นสะเทือนและคายพลังงานออกมา
เมื่อแผ่นธรณีกระทบกัน แรงกดดัน/แรงเสียดทานจะทำให้หินที่บริเวณขอบของแผ่นธรณีเกิดความเห็นและความเครียด
สะสมพลังงานไว้ภายใน เมื่อหินแตกหรือหัก - ปลดปล่อยพลังงานออกมา ทำให้เกิดการสั่นสะเทือนเป็นแผ่นดินไหว
ความเค้น (Stress ) เมื่อมีแรงภายนอกมากระทำบนวัตถุใด ๆ
ความเครียด (Strain) คือผลของความเค้น - เกิดการต้านทานของแรงภายในของวัตถุ
+
มีผลทำให้วัตถุเปลี่ยนรูปไปด้วย
1 ร่วมบ
รอบเกือบ ผอบข้าง
ปลดปล่อย E
E 1 F : - ความเครียด - สั่น - แผ่นดินไหว
ไ
1 ท่อนไม้เริ่มต้น
ไม่มี
พรงเก้น
2 สาเหตุ
เกิดจากการกระทำของมนุษย์ : ระเบิด, เขื่อน, เหมืองแร่
เกิดขึ้นโดยธรรมชาติ แบ่งเป็น 2 ทฤษฎี 1 แผ่นธรณีเคลื่อนที่
- ภูเขาไฟ
2) แผ่นดิบเคลีอบตัว รัวบิดเบียว
สะสมรจน
2 อบ
สะสม
แรงเก้น
ศูนย์เกิดแผ่นดินไหว focus” (จุดเริ่มต้นของการกระจายคลื่น)
คลื่นพินผิว
จุดเหนือศูนย์เกิดแผ่นดินไหว
3) เกิดแผ่นดินไหว รัวเคลือบด้ว
ปิดปล่อยแรงเดิม
จุดเหนือศูนย์แผ่นดินไหว (Epicenter )
22 ชนิดของคลื่นแผ่นดินไหว
คลื่นในตัวกลาง
PIE S
ทรงกลม
ศูนย์เกิดแผ่นดินไหว
คลื่นไหวสะเทือน
รอยเลื่อน
.
คลื่นในตัวกลาง - เคลื่อนที่ออกจาก Focus
อบต ก
ปลดปล่อย
รจน
E1 เรือย ๆ
EN แต่ลักษณะเปลี่ยน
P - wave : คลื่นตามยาว ผ่านทุกสภาพ เคลื่อนที่เร็วสุด ( push and pull )
อนุภาคข้าวกลางเคลื่อนที่ทิศเดียวกับคลื่น
S - wave : คลื่นตามขวาง ผ่านเฉพาะ solid เคลื่อนที่ช้ากว่า P รู้สึกได้เมื่อเกิดแผ่นดินไหว
(ขึ้น-ลง) อนุภาคตัวกลางตั้งฉากกับคลื่น
P wave
Compressions
Undisturbed medium
• คลื่นฟ้นผิว - เคลื่อนที่ออกจาก Epicenter * ความรุนแรง
Love - wave : เคลื่อนที่ตามขวาง สั่นในแนวราบ อนุภาคตัวกลางตั้งฉากกับคลื่น
สร้างคนเสียหายกับฐานรากของสิ่งปลูกสร้าง
Rayleigh - Wave : เคลื่อนที่ตามแนวระนาบสั่นในแนวดิ่ง (ขึ้นลงเหมือนคลื่นน้ำ)
อนุภาคค้างกลางเคลื่อนที่ทิศเดียวกับคลื่น
S wave
เมื่อคลื่นเรย์เคลื่อนที่ไปตามพื้นผิวโลก ทำให้ตัวกลางที่คลื่นเรย์เคลื่อนที่ผ่านม้วนตัวในแนวดิ่ง (คลื่นน้ำ) - กระเพื่อมไปข้างหน้า
เราจึงรู้สึกสั่นสะเทือนจากคลื่นที่โดดเด่นกว่าอื่น ๆ เป็นเหตุของ ค. เสียหายส่วนใหญ่
2) การวัดความไหวสะเทือน : เครื่องวัดความไหวสะเทือน (Seismometer) จะตรวจจับคลื่นแผ่นดินไหว - บันทึกเป็นกราฟ
2 บริเวณที่มักเกิดแผ่นดินไหว : 1) บริเวณขอบ Pacific Ocean (บ่อยมาก) วงแหวนแห่งไฟ
2) แนวรอยต่อเทือกเขาเอลฟ์ในยุโรป 8 เทือกเขาหิมาลัยในเอเชีย
3) บริเวณ แยกกลาง Atlantic Ocean
2 ขนาดของแผ่นดินไหว : ปริมาณของ E ที่ปล่อยมาจาก focus
(Charles Ritchter)
มดความรุนแรง
I
นิยมใช้มาตราริกเตอรี่
<2
> 8
2 ปัจจัยที่ส่งผลต่อความรุนแรง : T Ef
20 ผลกระทบ : พื้นดินแตกแยก สิ่งก่อสร้างพังทลาย ท่อประปาแตก
อาจเกิดภูเขาไฟระเบิด ดินถล่ม หรือสึนามิ ตามมา
เส้นทางคมนาคมเสียหาย
สูญเสียชีวิต/ทรัพย์สิน
7 แนวทางการเฝ้าระวังและการปฏิบัติตนให้ปลอดภัย
• ก่อนเกิด : ออกจากพท.เสียง + ทค. เข้าใจธรณีพิบัติภัย
ระหว่างเกิด : ตั้งสติ + ติดตามข่าวสาร + ไม่อยู่ใต้ต้นไม้หรืออาคารสูง ๆ
หลังเกิด : ไม่เข้าไปพท.เสี่ยง + ตรวจสอบสภาพร่างกาย

ページ3:

(3) สึนามิ (Tsunami) : คลื่นท่าเรือ คลื่นที่มีจุดกำเนิดอยู่ในเขตทะเลลึก
2) สาเหตุ : ตกของอุกกาบาตตกในมหาสมุทร, การเกิดแผ่นดินไหวใน O, การระเบิดนิวเคลียร์, การเคลื่อนที่ของแผ่นธรณี,
ดินถล่มที่พื้นทะเล, การระเบิดของภูเขาไฟใต้ 0
2 กระบวนการเกิด :
มี มากระทํากับ
m ของ
เกิดการกระเพื่อมของ
เกิดเป็นคลื่น
เคลื่อนที่ไปทุกทิศทาง
|
มวลน้ำท่วมลึกเข้าไปบนชายฝั่ง
ปะทะเข้ากับชายฝั่ง
คลื่นขนาดใหญ่
บริเวณน้ำตื้นมีค.สูงคลื่นมาก
* ความรุนแรงคลื่นกลางมหาสมุทรน้อยกว่าชายฝั่ง
บริเวณน้ำลึก บริเวณน้ำตื้น
ความยาวคลื่นมาก ความยาวคลื่นน้อย
ความเร็วคลื่นมาก ความเร็วคลื่นน้อย
ความสูงคลื่นน้อย ความสูงคลื่นมาก
2 พื้นที่เสี่ยงภัย : ชายฝั่ง / แนวรอยต่อของแผ่นธรณี
20 จุดกำเนิดคลื่นสึนามิ : รอยต่อกลางมหาสมุทร
2 ปัจจัยที่ส่งผลต่อความรุนแรง : ระดับ ค. สูง / มวลน้ำ / ค.ยาวคลื่น / ค. เร็วคลื่น
22 กระบวนการเตือนสึนามิ
.
- การตรวจวัดข้อมูล ใช้ sensors วัด - ค. ดันของน้ำทะเล
ก. สั่นสะเทือน
กปป.ของมวลน้ำ
การประมวลผลจากข้อมูล : ส่งข้อมูลไปยังศูนย์เตือนภัย
• การประกาศเตือนภัย
2 ผลกระทบ : บ้านเรือนเสียหาย, พื้นที่ชายฝั่งเปลี่ยนไป
7 แนวทางการเฝ้าระวังและการปฏิบัติตนให้ปลอดภัย
• ก่อนเกิด
ออกจากพท.เสียง + ค. เข้าใจธรณีพิบัติภัย
ระหว่างเกิด : ตั้งสติ + ติดตามข่าวสาร + ไม่อยู่ใต้ต้นไม้หรืออาคารสูง ๆ
หลังเกิด : ไม่เข้าไปพท. เสียง + ตรวจสอบสภาพร่างกาย
อายุ 1 /ด.หนาแน่น 1 / ต่ำ - มุดตัว
น
กระเพื่อม
ระดับน้ำทะเล
ทับทะเล